سنڌي ٻوليءَ متعلق معلومات

 سنڌي ٻوليءَ جي شروعات

1. سنڌيءَ ۾ صرف ونحو (گرامر) تي پھرين ڪتاب

1850ع ۾ لكيوويو. 

2. انگريزن 1851ع ۾ حڪم نامو جاري ڪيوت انگريز آفيسر لازمي طور تي سنڌي پڙهن.

3. سنڌ ۾  سنڌي ٻولي 1852ع ۾ فارسيءَ جي جاءِ ورتي.

4. سنڌي ٻوليءَ جي هاڻوڪي رسم الخط 1853ع كان آهي.

5. سنڌيءَ ۾ پھريون درسي ڪتاب 1853ع ۾ لكيوويو.

6. سنڌيءَ ۾  پھريون قصو 1854ع سن ۾ ڇپيو.

7.سنڌيءَ ۾ مضمون نويسيءَ جي شروعات 1860ع ۾ ٿي.

8.سنڌيءَ ۾ قانون تي پهريون ڪتاب 1863ع ۾ لكيوويو.

9.سنڌيءَ ۾  پھريون ناول 1868ع ۾  ڇپيو.

10 . سند جوپهريون نقشو 1870ع ۾ شايع ٿيو.

11.ڊاڪٽر ارنيسٽ ٽرمپ 1872ع ۾ سنڌي گرامر لكيو.

12. سيمور 1884ع ۾ سنڌي گرامر لكيو.

13. ديوان نارائڻ جڳن ناٿ وسناڻي  1892ع ۾ سنڌي گرامر لكيو.

14. ديوان ڏيارام وسومل مير چنداڻي 1904ع ۾ سنڌي گرامر لكيو.

15. سنڌيءَ ۾  آتم ڪھاڻي جي شروعات 1946ع كان ٿي آهي.

انھيءَ طرز عمل تي پهريون ڀيرو فقير محمد سنڌي عمل پيرا آهي. اچو تہ "پھريون" هجڻ جي شرف حاصل ڪندڙ عامل و حامل كي شامل ڪريون، انھيءَ لاءِ اقتباسات جي معلومات پيش نظر ركجي ٿي.

1. سنڌي ادب جو پھريون دؤر سومرن جي دؤر كان آهي.

2.سنڌي  نثر جو پھريون قصوسسئي پنھون آهي.

3. سنڌي نظم جو پھريون شاعر قاضي قاضن آهي.

4. سنڌي ۾  ترائيل جو پھريون شاعر نارائڻ شيام آهي.

5. سنڌيءَ ۾  غزل تي پهريون ڪتاب آخوند گل محمد جوآهي.

6. سنڌي جي پھرين درسي ڪتاب سنڌي ٻاراڻو ڪتاب" آهي.

7.سنڌيءَ  ٻوليءَ ۾  پھريون درسي ڪتاب ننديرام مير چنداڻي لكيو.

8. سنڌيءَ ۾ پھريون صاحب ديوان شاعر آخوند گل محمد هو.

9. سنڌيءَ ۾ لكيل پھرين اصلي آتم ڪھاڻي "سائو پن ۽ ڪارو پن" آهي.

10. سنڌ ۾  باقاعده تعليمي اداراسڀ كان پھرين يونانين قائم ڪيا.

11. شاه جي رسالي جو پهريون انگريزيءَ ۾ ترجمو ڊاڪٽر سورلي ڪري ڇپايو.

12. سنڌ جي ذوالفقار علي ڀٽو كي برطانیہ جي ڪنهن يونيورسٽيءَ ۾ بين الاقوامي قانون جو پھريون ايشيائي استاد مقرر ڪيوويو.

13. سومرن جي دؤر جوپهريون شاعر پير صدر الدين شاه هو.

14. سومرن جي دؤر ۾ پھرين شاعري گنان صنف كان شروع ٿي.

15. جديد سنڌي گيت جوپھريون شاعر صوفي نيڀراج آهي.

16. ارغونن ۽ ترخانن جي دؤر جو پهريون سنڌي شاعر شاه عنايت رضوي هو.

17. لوگ (لوڪ) گيت تي پهريون ڪتاب ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ لكيو.

18. شاعريءَ جي صنف "هجو گوئي" جو پھريون مؤجد سيد ثابت علي شاه هو.

19. شاعريءَ ۾ مدح جي صنف جوپھريون مؤجد جمن چارڻ هو.

20. سنڌي مرثيي جو پهريون بنياد سيد ثابت علي شاه ركيو.

مادري ٻولي جو عالمي ڏھاڙو

International Mother Language Day

List of BOC Directors / Teacher Training Institutions Sindh Director's list

 List of BOC Directors / Teacher Training Institutions Sindh Director's list

Alhumdulillah ...It is an honor for me to be a part of this esteemed committee. #ذوالفقاربھڻ #zulfiqarbehan #SindhTeachingLicenseCommittee #sindhteachinglicense #TeacherLicensing #teachinglicense #steda

 Alhumdulillah ...It is an honor for me to be a part of this esteemed committee.

#ذوالفقاربھڻ #zulfiqarbehan

#SindhTeachingLicenseCommittee 

#sindhteachinglicense 

#TeacherLicensing 

#teachinglicense 

#steda

Zulifiqar Behan Deputy Direcor DETRC Karachi promoted BPS-20

 Zulifiqar Behan Deputy Direcor DETRC Karachi Pakistan promoted in BPS-20 

Learning Disabilities

 Learning Disabilities 

*Dyslexia*:

Difficulty in reading

*Dysgraphia*:

Difficulty in writing

*Dysacusia*:

Difficulty in listening

*Dysphasia*:

Difficulty in speaking

*Dyscalculia*:

Difficulty in maths

*Dysaudia*:

Difficulty in understanding music

*Dysprexia*:

Difficulty in contact

ذوالفقار بھڻ جو تعارف Introduction Zulfiqar Behan

 ذوالفقار بھڻ جو تعارف 

اڄ اوھان کي سنڌي شاعري ا دب ۽ سنڌ جي تعليم ۾ ھڪ منفرد سڃاڻپ رکندڙ سائين ذوالفقار علي بھڻ جو تعارف ڪرائجي ٿو. 

ذوالفقار ولد محمد عثمان بھڻ، پهرين جون 1972ع تي ڳوٺ دورو بھڻ تعلقي موري، ضلعي نوشھري فيروز ۾ ڄائو. ھُنَ ابتدائي تعليم ڳوٺ دوري بھڻ مان حاصل ڪئي. مئٽرڪ گورنمنٽ بوائز اسڪول موري مان 1988ع ۾ ڪيائين. انٽر مھراڻ ڪاليج موري مان 1990ع ۾ ڪيائين. سنڌي ادب ۾ ماسٽرس شاھ عبداللطيف يونيورسٽي خيرپور مان، ايم ايڊ ڪراچي يونيوسٽي، جڌھن تہ ايم فل اقراء يونيورسٽي گلشن اقبال ڪراچي ۽ اڄ ڪلھ پي ايڇ ڊي ٽيچر ايجوڪيشن ۾ ڪراچي يونيورسٽي مان ڪري رھيو آھي.

نوڪريءَ جو تفصيل 

پاڻ ھن وقت گورنمنٽ ڊويزل ايجوڪيشنل ٽيڪنالوجي ريسورس سينٽر (ڊيٽرڪ) ڪراچي جي سربراھ / ڊپٽي ڊائريڪٽر گريڊ 19 ۾ خدمتون انجام ڏئي رھيو آھي. ڪراچي ۾ ھزارين استاد سندس  شاگرد آھن جيڪي خدمتون انجام ڏيئي رھيا آھن. پاڻ 2000ع ۾ ليڪچرر طور نوڪري جو آغاز ڪيائين. 2006ع ۾ اسسٽنٽ پروفيسر ان کان علاوہ پرنسپل گورنمنٽ ايليمينٽري ڪالج لياري ۾ خدمتون انجام ڏئي چڪو آھي. سنڌي جي نصاب، استادن جي تربيت جي ڪورسن جي ڪتابن  جي تياري ۾ ميمبر/ ماھر طور خدمتون انجام ڏئي رھيو آھي. 

ادبي سفر

ذوالفقار بھڻ شاعري لکڻ جي شروعات 1990ع ۾ انٽر واري دؤر ۾ / ڪاليج واري زماني ۾ ڪئي. سندن ادبي نالو ذوالفقار بھڻ آهي. پاڻ سنڌي ادبي سنگت ڪراچي شاخ جو عھديدار جوائنٽ سڪريٽري ۽ اڄ ڪلھ سنڌي ادبي سنگت گلشن اقبال شاخ جو ڪائونسلر پڻ آھي. ذولفقار بھڻ جي شاعريءَ جو ڪتاب “منھنجا خواب گلاب جھڙا” 2009ع ۾ دانش اڪيڊمي پبليڪيشن پاران شايع ٿي چُڪو آهي. ان کان علاوھ گڏيل شاعري جي ڪتاب پير پير جو پنھنجو پنڌ مرتب وفا گل محمد جمالي وفا پبليڪيشن شھداد ڪوٽ 2016ع. لکيل صنفون حمد، مرثيو، نظم، آزاد نظم، نثري نظم، ٽيڙو، ھائيڪو، ٻہ سٽا، ٽہ سٽا، گيت، وائي، چوسٽو، غزل ريڊيو ٽي وي تي مختلف فنڪارن جي آواز ۾ سندس شاعري ڳائي وئي آھي. ڪراچي جي سماجي، تعليمي ۽ ادبي پروگرامن ۽ سرگرمين ۾ تمام گهڻو متحرڪ ڪردار رھيو آھي.  

اڄ 1 جون سندس سالگرہ آھي. کيس جنم ڏڻ جون مبارڪون.

سنڌ ايجوڪيٽرز جي ٽيم سائين جن جي خدمتن کي سلام پيش ڪري ٿي.

Introduction Zulfiqar Behan 

Today we introduce to you Sir Zulfiqar Ali Behan, who has a unique identity in Sindhi poetry & education.

Zulfiqar, son of Muhammad Usman Behan, was born on June 1, 1972 in village Doro Behan, taluka Moro, district Noushahro Feroze. He received his primary education from the village of Doro Behan. Matriculated from Government Boys School, Moro in 1988. He passed intermediate examination from Mehran College, Moro in 1990. Masters in Sindhi Literature from Shah Abdul Latif University, Khairpur, M.Ed from Karachi University, M.Phil from Iqra University, Gulshan Iqbal, Karachi & nowadays he is doing Ph.D in Teacher Education from Karachi University.

Job Description 

Currently, he is serving as Head/Deputy Director Grade 19 of Government Divisional Educational Technology Resource Center (DETRC) Karachi. Thousands of teachers in Karachi are his students who are rendering services. He started working as a lecturer in 2000. In 2006, he has served as an Assistant Professor in addition to Principal Government Elementary College, Lyari. Serving as member/expert in preparation of textbooks for Sindhi curriculum, teacher training courses.

Literary Journey

Zulfiqar Behan started writing poetry in 1990 during his college days. His literary name is Zulfiqar Behan. He is also the official joint secretary of Sindhi Literary Sangat Karachi branch & now a councilor of Gulshan Iqbal branch of Sindhi Literary Sangat. Zulfiqar Behan's poetry book "My Dreams Like Gulab Bakhta" has been published by Danish Academy Publication in 2009. In addition to this, the book of joint poetry Peer Peer is written by Wafa Gul Mohammad Jamali Wafa Publication Shahdad Kot in 2016. His poetry has been sung in the voice of various artists on radio & television. He has played a very active role in the social, educational & literary programs & activities of Karachi.

Today June 1 is his birthday. Congratulations on your birthday.

Sindh Educators team is proud to post about Mr. ZULFIQAR ALI BEHAN. We are pleased to have his profile on our page.

Sindhu Darya story سنڌو درياءَ جي ڪهاڻي

 سنڌو درياه جي ڪهاڻي

#ملڪ

#پاڪستان (93%)

#ڀارت (5%)

#چين (2%)

#سنڌودرياه، تبتي ۽ سنسڪرت سنڌو، سنڌي سنڌو، يا مهراڻ، ڏکڻ ايشيا جو وڏو ٽرانس-هيماليائي درياه. هي دنيا جي سڀني وڏن دريائن مان هڪ آهي، جنهن جي ڊيگهه تقريباً 2,000 ميل (3,200 ڪلوميٽر) آهي. ان جي ڪل نيڪال واري علائقي جو ايراضي تقريباً 450,000 چورس ميل (1,165,000 چورس ڪلوميٽر) آهي، جنهن مان 175,000 چورس ميل (453,000 چورس ڪلوميٽر) هيماليا، هندڪش، ۽ ڪراڪرم رينج جي حدن ۽ پهاڙن ۾ آهي؛ باقي نيم خشڪ ميدانن ۾ پاڪستان جي علائقي ۾ آهي. درياه جو ساليانو وهڪرو تقريباً 58 ڪعبي ميل (243 ڪعبي ڪلوميٽر) آهي- جيڪو نيل درياه جي وهڪري کان ٻه دفعا وڌيڪ ۽ دجله ۽ فرات دريائن جي گڏيل وهڪري کان ٽي دفعا وڌيڪ آهي. درياه جو رواجي نالو تبتي ۽ سنسڪرت جي نالي سنڌو مان نڪتل آهي. قديم هندستان جي آرين ماڻهن جي شروعاتي تاريخن ۽ منترن، رگ ويد، جوڙيل تقريباً 1500 قبل مسيح، ۾ درياه جو ذڪر آهي، جيڪو ملڪ جي نالي جو ذريعو آهي.

درياه ڏکڻ اولهه تبت خودمختيار علائقي، چين ۾ ڍنڍ مپام جي ويجهو تقريباً 18,000 فوٽ (5,500 ميٽر) اوچائيءَ تي اڀرندو آهي. تقريباً 200 ميل (320 ڪلوميٽر) تائين هي اتر اولهه طرف وهندو آهي، متنازع ڪشمير علائقي جي ڏکڻ اوڀر واري حد کي تقريباً 15,000 فوٽ (4,600 ميٽر) اوچائيءَ تي پار ڪندي. لداخ (ڀارت جي انتظام هيٺ ڄمون ۽ ڪشمير جي رياست ۾) ۾ لھ جي ڪجهہ فاصلي تي، هي پنهنجي کاٻي پاسي کان پهرين وڏي شاخ، زاسڪر درياه سان گڏجي ٿو. اتر اولهه ۾ 150 ميل (240 ڪلوميٽر) تائين پاڪستان جي انتظام هيٺ ڪشمير جي علائقي ۾، سنڌو پنهنجي اهم شاخ شيئوڪ درياه سان ساڄي پاسي کان گڏجي ٿو. شيئوڪ سان گڏ ٿيڻ کان پوءِ، جتان تائين ڪوهستان جو علائقو، پاڪستان جي خيبرپختونخوا صوبي ۾، هتي هي ڪراڪرم رينج، نانگا پربت ماسف، ۽ ڪوهستان جي بلندين جي ڍنڍون تان برف پگھلڻ جو پاڻي حاصل ڪري ٿو. شيئوڪ، شيگر، گلگت، ۽ ٻيون نديون برف پگھلڻ جو پاڻي سنڌو ۾ آڻين ٿيون.

شيگر درياه بيلتستان ۾ اسڪردو جي ويجهو ساڄي پاسي کان سنڌو سان ملي ٿو. هيٺ لهي، گلگت درياه هڪ ٻي ساڄي پاسي کان شاخ آهي، جيڪا بونجي ۾ ان سان گڏجي ٿي. ٿوري فاصلي تي هيٺ آستور درياه، نانگا پربت جي اوڀر واري ڊھلان تان وهندي، کاٻي پاسي کان گڏجي ٿو. سنڌو پوءِ اولهه طرف وهندي ۽ ڏکڻ ۽ ڏکڻ اولهه طرف رخ ڪندي خيبرپختونخوا صوبي ۾ داخل ٿئي ٿو، جتي هي نانگا پربت ماسف (26,660 فوٽ [8,126 ميٽر]) جي اتر ۽ اولهه واري پاسي کان وهندي آهي، جهنگن ۾ جيڪي 15,000 کان 17,000 فوٽ (4,600 کان 5,200 ميٽر) گهاٽين ۽ 12 کان 16 ميل (19 کان 26 ڪلوميٽر) ويڪر تائين پهچن ٿا. رستا ڏکن تي پڪڙيل آهن جيڪي درياه جي اوچائي 4,000 کان 5,000 فوٽ (1,200 کان 1,500 ميٽر) تائين ڏسن ٿا.

هن بلند علائقي مان نڪرڻ کان پوءِ، سنڌو هڪ تيز جبل واري ندي جي صورت ۾ سوات درياه ۽ هزارا علائقن جي وچ ۾ خيبرپختونخوا صوبي ۾ وهندي آهي جيسين تائين هي تربيله ڊيم جي ذخيري تائين پهچي ٿو. ڪابل درياه سنڌو سان اٽڪ جي مٿان شامل ٿئي ٿو، جتي سنڌو 2,000 فوٽ (600 ميٽر) جي اوچائي تي وهندي آهي ۽ پهرين پل کي پار ڪندي آهي جنهن تي ريل ۽ روڊ هلي ٿو. آخرڪار، هي لوڻ واري رينج کي ڪٽيندي ڪالا باغ وٽ پنجاب ميدان ۾ داخل ٿئي ٿو.

سنڌو پنهنجي سڀ کان اهم شاخون اوڀر پنجاب ميدان مان حاصل ڪري ٿو. اهي پنج درياه- جهلم، چناب، راوي، بياس، ۽ ستلج- علائقي کي پنجاب (”پنج نديون“) جو نالو ڏين ٿا، جيڪو پاڪستان ۽ ڀارت جي وچ ۾ ورهايل آهي.

پنجاب دريائن جي پاڻي حاصل ڪرڻ کان پوءِ، سنڌو تمام وڏو ٿي وڃي ٿو، ۽ ٻوڏ جي موسم (جولائي کان سيپٽمبر) ۾ هي ڪجهہ ميلن تائين ويڪرو ٿي وڃي ٿو. هي پنجاب صوبي جي اولھ ۽ ڏکڻ واري ميدانن ۾ تقريباً 260 فوٽ (80 ميٽر) جي اوچائي تي وهندي آهي. ڇو ته هي ميدانن جي وچ ۾ تمام سست رفتار سان وهندو آهي، هي پنهنجي بستري تي گڏ ٿيل سلٽ جمع ڪري ٿو، جنهن سان هي ميدان جي سطح کان مٿي اڀري ٿو؛ حقيقت ۾، سنڌ صوبي جو اڪثر حصو سنڌو جي طرفان ڇڏي ويل مٽي سان تعمير ٿيل آهي. ٻوڏ کان بچڻ لاءِ بند تعمير ڪيا ويا آهن، پر ڪڏهن ڪڏهن اهي ٽٽي ويندا آهن، ۽ ٻوڏ وڏي علائقي کي تباهه ڪري ڇڏيندي آهي. اهڙيون ٻوڏون 1947، 1958، ۽ 2010 ۾ ٿيون. شديد ٻوڏ دوران درياه ڪڏهن ڪڏهن پنهنجو رخ مٽائي ڇڏيندو آهي.

ٺٽو جي ويجهو سنڌو مختلف شاخن ۾ ورهائجي وڃي ٿو جيڪي ڊيلٽا ٺاهي سمنڊ سان ڪجهہ پوائنٽن تي گڏجن ٿا، ڪراچي جي ڏکڻ-ڏکڻ اوڀر ۾. ڊيلٽا تقريباً 3,000 چورس ميل (7,800 چورس ڪلوميٽر) يا وڌيڪ علائقي کي ڍڪيندي آهي ۽ ساحل جي لڳ ڀڳ 130 ميل (210 ڪلوميٽر) جي حد تائين وڌيل آهي. ڊيلٽا جي اڻ برابري سطح ۾ موجود ۽ ترڪيل وهڪرا شامل آهن. ساحلي پٽي، 5 کان 20 ميل (8 کان 32 ڪلوميٽر) اندر تائين، اعليٰ لهرن سان ٻڏندي آهي. سنڌو ڊيلٽا ۾ طويل اڀرندڙ وهڪرا ۽ گهٽ واريلا ڪنارا آهن.